Loes abroad

Indonesië. Letterlijk en figuurlijk een wereld van verschil met ons Nederland! Ondanks dat ik behoorlijk ben gewend aan de Indonesische cultuur en me zoveel mogelijk probeer aan te passen, kom ik zo in het dagelijks leven aardig wat typische verschillen met Nederland tegen.
Die contrasten wilde ik graag met jullie delen, maar voor ik hierover verder zal uitweiden, moet ik even vooropstellen dat dit mijn ervaringen zijn en dat Indonesië verder een ontzettend groot en veelzijdig land is dus dat het niet overal hetzelfde zal zijn in Indonesië. Toch, over het algemeen, herkennen veel anderen deze verschillen ook en ik ben benieuwd wat jullie er zelf van vinden!

Bij deze mijn lijstje van de vijf grootste (cultuur) verschillen die mij zijn opgevallen:

1. In Indonesië hebben ze een bijzondere lijfspreuk: Waarom makkelijk maken als het ook moeilijk kan?
Naar mijn idee gaan dingen hier vaak omslachtig en iets regelen is soms ontzettend ingewikkeld. Voor mij is het soms allemaal zo onlogisch en het volgende is een uitspraak over/door Indonesiërs die ik meermaals heb gehoord: ‘Waarom makkelijk maken als het ook moeilijk kan?’ Hier gaan de dingen nou eenmaal zoals ze gaan en hoe ingewikkeld iets ook mag zijn, verander het alsjeblieft niet want dan klopt het niet meer! Deze houding maakt de Indonesiërs niet altijd even flexibel en een veelgehoord antwoord op mijn vraag is dan ook: ‘tidak’ of – een van de weinige Engelse woorden die ze kennen – ‘cannot’. Niet mogelijk. Efficiëntie en gemak staan hier niet bovenaan het lijstje. Mensen leggen zich hier neer bij de situatie en zullen geduldig wachten en accepteren dat je een uur in de rij moet staan, dat je constant van het kastje naar de muur wordt gestuurd of honderd formulieren in moet vullen voor iets simpels. Nee, hier in Indonesië houden ze de dingen graag zoals ze zijn.
En ik respecteer het dat veranderingen hier blijkbaar niet zo soepel gaan, maar het is toch heel wat anders dan wat ik gewend ben in Nederland, waar we altijd kritisch zijn en alsmaar willen verbeteren, versnellen en vergemakkelijken.

2. In Indonesië zeggen mensen altijd ‘ja’ en zullen zelden toegeven dat ze iets niet snappen.
Inmiddels heb ik wel geleerd dat het handig is als ik Google Maps bij de hand heb als ik in een taxi zit, want ik weet nooit of de taxi driver zelf ook maar enig idee heeft waar hij naartoe moet. Soms rijden ze regelrecht op hun doel af, maar het is al vaak genoeg gebeurd dat de driver gewoon in het wilde weg begint te rijden. Hij zal zelden toegeven dat hij geen idee heeft waar hij naartoe moet gaan. Niet alleen taxi drivers, maar de meeste Indonesiërs antwoorden met ja, maar doen vervolgens nee.
Ik heb hier geleerd dat het voor Indonesiërs gewoonweg niet respectvol is om aan te geven dat je het ergens mee oneens bent of om iets te weigeren. Verder wordt er hier anders om gegaan met afspraken, want is het niet altijd zeker of die ook door zullen gaan. Wordt er beloofd dat ze op maandag een kastje komen repareren? Ik weet inmiddels dat het dan sowieso pas veeeeeeeeel later zal gebeuren…

Ik wacht al meer dan 5 maanden tot ze dit kastje komen repareren…

En dat is soms behoorlijk vermoeiend, want in in Nederland zijn we ontzettend punctueel! Inmiddels heb ik mijn mindset op Indonesië aangepast, maar ik mis het wel dat je in Nederland vaak wat beter weet waar je aan toe bent. Wij Hollanders vinden het heel normaal om nee te zeggen of om hulp te vragen en over het algemeen kun je mensen aardig hun woord vertrouwen. Geeft toch wat meer duidelijkheid en zekerheid…

3. In Indonesië is tijd relatief en er zijn altijd respectvolle, vriendelijke en behulpzame mensen.
Ja, je moet hier geduldig zijn, maar het is fijn dat niemand hier echt moeilijk doet of gestrest is. Tijd is hier relatief en de Indonesiërs hebben nooit echt haast. Verder gaat iedereen hier onverstoorbaar door als het stortregent en men blijft lachen als het even tegenzit. Zelden zie ik hier een chagrijnig, nors hoofd op straat en mensen nemen de tijd voor je. Bovendien is de hiërarchie hier in Indonesië ontzettend belangrijk en mensen zullen je (zeker als buitenlander) altijd respectvol behandelen.
In Nederland is het soms meer een uitzondering dan een regel om gewoon eens te glimlachen naar elkaar en alle haast en stress in ons land resulteert helaas ook in minder vriendelijkheid onderling.

4. In Indonesië is blank zijn ‘bijzonder’ en worden er veel nieuwsgierige vragen aan je gesteld.
Ik ben de aandacht die ik hier met enige regelmaat krijg nog steeds niet echt gewend. Als een ‘bule’ (blanke) val ik nou eenmaal op en soms voel ik me net een superster als ik over straat loop. Soms zijn er mensen die me het hemd van het lijf vragen en van alles willen weten. Waar kom je vandaan? Ben je getrouwd? Heb je kinderen? Waarom ben je hier in Indonesië? Het voelt nog steeds onwennig als mensen me om een foto vragen. Het is heel leuk en aardig bedoeld allemaal, maar ik voel me altijd een beetje bezwaard om het feit dat ik hier blijkbaar als ‘bijzonder’ wordt beschouwd. Ik wil niet weten hoeveel foto’s er van mij zijn opgeslagen op mobieltjes en social media van vreemde mensen, haha!

5. In Indonesië is een maaltijd zonder rijst geen echte maaltijd.
In Indonesië wordt er ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds gegeten met rijst. Hoewel er in Jakarta echt honderden restaurants zijn waar je overheerlijk kunt eten en echt alles kunt krijgen – van Aziatisch tot Westers – is het echte traditionele, lokale eten naar mijn mening niet erg gevarieerd. Bijna alles hier wordt gefrituurd in de pan met olie en daarbij ook zo ontzettend pittig gekruid dat er niets meer te proeven valt omdat je mond in de fik staat.
Zo op z’n tijd vind ik een kip saté, gado gado groenten of soto ayam echt ontzettend lekker, maar ik moet er niet aan denken om iedere dag hetzelfde te eten.
Ik ben tot de conclusie gekomen dat ik toch liever zelf mijn eigen, gezonde maaltijden kook!

Tot zover mijn lijstje van grote cultuurverschillen tussen Indonesië en Nederland. Ik moet er nog even bij vermelden dat ik – ondanks alle dingen die voor mij vreemd zijn en de verschillen met Nederland – van Indonesië ben gaan houden. En nogmaals: dit zijn mijn ervaringen en ik ben heel nieuwsgierig of er mensen zijn die hetzelfde vinden of nog andere typische verschillen weten!